پ ک ک را بهتر وتاریخی تر بشناسیم

  

پ ک ک  موضوعی است که در صدر اخبار کشورهای جهان جای گرفته . احتمال زیاد عملیات نظامی ارتش ترکیه به شمال عراق وکمپهای پ ک ک موضوع روز خبری جهان میباشد . مانیز از سوی نیروهای تروریست کرد اگر مقابله نکیم تحت فشار قرار خواهیم گرفت . شاخه ایرانی پ ک ک یعنی پژاک فعالیت گسترده ای را در آذربایجان انجام میدهد . ودرسایتهای خبری حرکت ملی با این تشکیلات مخوف خبرهای زیادی خوانده ایم . اما بیایید تا باهم  پ ک ک را بهتر وتاریخی تر بشناسیم .

 

حزب کارگران کردستان درمناطق جنوبغربی ترکیه ، غرب ایران ، شمال عراق وشمالغربی سوریه فعالیت کرده وقصد تشکیل دولت مستقل کردستان را در این حوزه دارد و دراین بین به نیروهای مسلح ومردم عادی کشورهای ترکیه وایران حملات مسلاحانه انجام میدهند .

 نام پ ک ک مخففpartiya karkeran Kurdistan   به معنای حزب کارگران کردستان میباشد ولی درسالهای گذشته از نامهای غیر معمول kadek ,kongra-gel  نیز استفاده نموده است . پ ک ک ازسوی ترکیه ، امریکا ، اتحادیه اروپایی ،ناتو تشکیلات تروریستی اعلام شده است .

ائدولوژی حزب :

ائدولوژی حزب بر اسا مارکسیست ولنینیست وکورد گرایی بنا شده است ، فعالیت اصلی حزب در خاک ترکیه میباشد ولی در کشورهای اروپای غربی ، عراق و ایران نیز عملیاتهای انجام میدهد .

و بر اساس برخی اطلاعات واخبار از سوی دولتهای نام برده  حمایت میشود . برای اولین بار از سوی ASALA آموزش داده شده وعمده راههای کسب درامد قاچاق مواد مخدر وجمع آوری خراج میباشد . وکمکهای بعضی سمپاتیزانهای حزب ذر اروپا به صورت مستقیم وغیر مستقیم اهمییت ویژه ای برای حزب دارد . پ ک ک در سال 1973 تشکیل ودر سال 1984 به صورت شبکه چریکی تغییر جهت داده و از اواخر 1980 تا اواسط 1990 مناطق جنوبغربی ترکیه را به محل جنگ مستقیم تبدیل کرد . و در این مدت 30000 نفر را به قتل زسانده وباعث صدها عمل غیر انسانی دیگر بوده است و پیشرفت منطقه را 20 سال عقب انداخته است . در سال 1993 با حمله نیروهای مرزبانی و واحدهای ویژه جنگهای کوهستانی ترکیه به کمپهای داخل ترکیه فرار کرده وخود را به کمپهای مستقر در سوریه رساندند . با حضور نیروهای ارتش ترکیه وفشار سیاسی ترکیه به کشورهای حامی ترور پ ک ک کمپههای خود را از سوریه وایران خارج کرده ودر شمال عراق استقرار یافتند بدلیل فشار سنگین ترکیه تشمیلات از فعالیت وتبلیغات در ترکیه باز ماند وبعد از مدتی حمایت منطقه ای را از دست داد .

تاریخچه حزب :

سازماندهی حزب کارگران کردستان در سال 1973 انجام شده است واعضای آن بیشتر از دانشجویان تشکیل میشد ورهبری آن را عبدالله اوجالان برعهده داشته است . حزب ذر آنکارا تشکیل وبه سرعت برای تبلیغات دربین کردهای جوان به سوی مناطق جنوبغربی نرکیه (مناطق کردنشین) رهسپار میشود . در 27 اکتبر 1978 دربیانیه جدید راهبردی موضوع تظاهراتهای خیابانی را مطرح میکند .بدلیل افکار مارکسیست ولنینیست چپگرا با نیروهای راست وارد درگیری میشود . دراوایل سال 1980 از میزان تظاهراتهای خیابانی کاسته شده اما برنامه ریزی برای جنگهای شهری هنوز موضوع مورد علاقه رهبران پ ک ک بود واساس جنگهای شهری فرار اوجالان به سوریه وتشکیل کمپهای DEV-GENC میباشد . درسال 1984 پ ک ک روش میارزاتی مائو را برای خود انتخاب میکند وباکمک سوریه متدهای جدید ترور را در جنوبغربی ترکیه انجام میدهد . 15 فوریه 1984 اوجالان با پاسپورت قبرس جنوبی ( منطقه تحت کنترل یونان) بازداشت وضربه سنگینی به حزب وارد میشود . درمیان تشکیلات به اعضایی که به ایده ها ونقشه های سیاسی ونظامی عبدالله اوجالان علاقه شدیدی دارند (آپوچیلار) میگویند که بعداز اجلاس معروف دیکس انتخاب ومورد استفاده قرار گرفته است . اوجالان بعد از فرار از ترکیه به سوریه رفته ودر دهکده بئکار زندگی میکرد .درتاریخ 15 مرداد 1984 درشهرهای اروح وشمدینلی پ ک ک اولین عملیات  نظامی خود را در سطح گسترده انجام داد ، دراین عملیات که توسط شاخه نظامی تشکیلات ( نیروهای آزادیبخش کردستان) انجام گرفت ، نیروهای آموزش دیده در کمپهابه عنوان اولین ماموریت خود جاده مواصلاتی ائلازی _ بینگل را بسته وبا متوقف ساختن یک دستگاه اتوبوس نظامی 33 سرباز غیر مسلح ارتش را به رگبار بسته و 13 سرباز ارتش ، 1 پلیس و8 شهروند عادی را به گروگان گرفت که بعداز عملیاتهای پلیس ترکیه آزاد شدند . در سال 1998 پ ک ک باکمک کشورهای یونان ، ارمنستان ، ایران وسوریه سرپا ودرحال مبارزه بود که با دستور اوجالان آتش بس یکطرفه اعلام شد . باتهدید ترکیه برای آماده شدن برای حمله به سوریه ، سوریه اوجالان را به کنیا فرستاد ودرکنیا در یک عملیات نظامی بین المللی با حضور امریکا، انگلیس ، واسرائیل وی بازداشت وتحویل ترکیه گردید که قصد این عمل ایجاد اختلاف هرچه بیشتر بین ترکها وکردهای ساکن ترکیه وبهره بر داری توسط کشورهای مذبور  بود . 

پ ک ک با توجه به نداشتن محبوبیت درداخل ترکیه وحملات ارتش ترکیه مجبور به عقب نشینی وخروج از مرزهای ترکیه شد واول در سوریه حضور داشت که بافشارهای ترکیه بردولت سوریه وبه طبع آن فشار سوریه به رهبران حزب  مجبور به ترک سوریه شد . بعد از جنگ خلیج ونبود دولت پرقدرت ومقتدر به شمال عراق رفته ومستقرشد وبعد از حمله امریکا به عراق درخلا قدرت مرکزی افزایش فعالیت داده ودرکوههای قندیل واطراف کمپهای خود را گسترش داد ه ودراین مکان بیش از 10 کمپ آموزش ترور متعلق به پ ک ک موجود میباشد . از دیگر سوی باحمایت دولت خودمختارکردستان ومسعود بارزانی دفاترخود را در موصول و سلیمانیه تشکیل داد . امریکا ودولت مرکزی ودولت منطقه ای کردستان عراق قول داده بود که از فعالیت های پ ک ک جلوگیری کندولی باگذشت زمان هیچ تدبیری اندیشیده نشدوحتی بارزانی ونیروهایش کمکهایی نیز به پ ک ک کردند واز لحاظ اسلحه ومکان واوازم آموزشی کمکهای بی دریغی به پ ک ک کردند . پ ک ک با به دست آوردن اسلحه های ارتش عراق درسایه این اسلحه ها حملات گسترده ای را ذرترکیه انجام داد . درتیر سال 2006 در500 متری کنسولگری ترکیه توسط پ ک ک مرکز فرهنگی عبدالله اوجالان را تاسیس کرد . ترکیه به امریکا فشار وارد میرکرد که این مرکز بسته شود ونیروهای امریکایی اعلام کردند ما چنین جیزی ندیده ایم در خرداد سال 2007 ، 4 نغر از اعضای پ ک ک  از کمپی در شمل عراق فرار کرده ودر استان شیرناک تسلیم نیروهای امنیتی شدند واعتارفات تکان دهنده ای را ایراد کردد . این 4 تروریست فراری در گغتوگو باخبرنگاران گفتند  : ما فریب خوردیم وبه هنگام حضور در کمپهای عراق به اصل موضوع پی بردیم به ماگفتن اگر به ترکیه باز گردید شکنجه خواهید شدولی ما هیچکدامازاین موضوعات را ندیدیم . مثل ما صدها نفر در کمپها هستند  گفتند سخن حمله به عراق در کمپها باعث ترس ووحشت نیروها میشود . این صحبتها باعث شد که تمامی کمپها تخلیه شود . درقسمتی دیگر از این اعترافات گفتند : مینهای کنترل از راه دور وتجهیزات آنها از مناطق جنوبی ومرکزی عراق به ما میرسید واین در خفا نه بلکه درمقابل چشمهای پیشمرگه های وابسته به دولت منطقه ای زیر نظر بارزانی انجام میشد . 2 خودروی زرهی امریکا به کمپهای ما درارطفاعات قندیل اسلحه آورده بودند در روزهای گذشته خبرنگار شبکه خبری الجزیره بههنگام تهیه گزارش وگفتوگو بایکی از سران پ ک ک در کنار وی اسلحه M16 ساخت امریکا ومتعلق به نیروی زمینی ارتش امریکا دیده وباعث گسترده تر شدن موضوع کمک امریکا به شورشیان کرد شده بود . . به ما گفتند شما جاسوس هستید وتحت فشار سنگین بودیم،تعدادی از دوستانمان خودکشی کردند . 

مهمترین ابزار گروهای تروریستی نیروی عملیاتی میباشد و پ ک ک از این نظر در فشار شدید میباشد . وبرای رفع مشکل نیرو دختران 15-14 ساله خانواده های فقیر اکراد را خریداری وبه کمپهای خود منتقل میکند واین موضوع باعث شده است مجموع سن نیروهای پ ک ک به 11 تا 10 سال کاهش یابد .

بیل گیتس

 

 

 

رئیس و موسس شرکت مایکروسافت می باشد. در حال حاضر مایکروسافت با (

بیش از چهل هزار کارمند در شصت کشور جهان و با درآمد خالص 25.3 میلیارد دلار در پآیان سال مالی 2001 یکی از موفقترین شرکتهای

آیالات متحده امریکا و یکی از راهبران صنعت کامپیوتر بوده است. بیل گیتس در 28 اکتبر سال 1955 در یک خانواده متوسط در شهر سیاتل

امریکا متولد شد.پدر بیل ، ویلیام هنری گیتس دوم وکیل دادگستری و یکی از سرشنآیان شهر سیاتل است و مادر او آموزگار مدرسه و یکی

بود که در امور خیره نیز فعالیت داشت. بیل گیتس در این خانواده و در کنار دو

خواهر خود رشد کرد.گیتس در کودکی بیشتر وقت خود را در کنار مادربزرگ خود گذراند و از او تاثیر بسیار گرفت. او از همان دوران

کودکی خود روحیه رقابت طلبی خود را نشان داد و سعی می کرد تا در هر زمینه ای از دوستان خود پیش باشد. گیتس تحصیلات ابتدای خود

پشت سر گذاشت و در آنجا بود که با کامپیوتر آشنا شد. در آغاز یکی سالهای تحصیلی مسئولان مدرسه

تصمیم گرفتند با کمک خانواده دانش آموزان، یک ترمینال کامپیوتر اجاره کنند و در اختیار دانش آموزان قرار بدهند. در این

Bill Gates) ویلیام هنری گیتس سوم مشهور به بیل گیتسUnited Way International از اعضا هیئت مدیرهLakeside را در مدرسه عمومیLakeside

هنگام بیل گیتس با کامپیوتر آشنا شد و به سرعت در استفاده از آن مهارت کسب کرد و در سیزده سالگی اولین نرم فزار خود را که یک بازی

که دو سال از گیتس بزرگتر بود و در زمینه سخت افزار کامپیوتر هم (

میگذراند. گیتس در سال 1973 وارد دانشگاه هاروارد شد و

که در حال حاضر مدیر عامل مایکروسافت است آشنا شد. گیتس زمانی که در هاروارد بود یک (

طراحی کرد. بیل گیتس در سال 1975 به همراه دوست دوران کودکی خود پل آلن

با شعار

کامپیوترهای مختلف تولید میکرد. در آن زمان مایکروسافت فقط 40 کارمند داشت که شبانه روز بشدت کار میکردند و کل فروش آن فقط

2.4 میلیون دلار در سال بود.

نام گرفت و

تصمیم گرفت تا کار نرم افزار آن را به عهده شرکت دیگری

قراردی با شرکت کوچک مایکروسافت بست تا نرم افزارهای

از پردازنده های 16 بیتی 8088 شرکت اینتل استفاده میکرد.

بنابراین مایکروسافت برای فروش زبانهای برنامه سازی خود به یک سیستم عامل 16 بیتی نیاز داشت.در آن زمان شخصی بنام تیم پاترسون در

را برای آن

DOS

Allen Paul) ساده بود نوشت. گیتس به همراه دوست خود پل آلنLakeside مهارت داشت، بیشتر وقت خود را به برنامه نویسی در اطاق کامپیوترSteve Ballmer) در آنجا با استیو بالمرAltair MITS را برای کامپیوتر BASIC نسخه از زبان"در هر خانه یک کامپیوتر" ایجاد کرد. مایکروسافت انواع زبانهای برنامه سازی را برای Microsoft شرکت کوچکی بنامPC برای اینکه از بازار کامپیوترهای شخصی عقب نماند تصمیم گرفت تا کامپیوتر خود را که IBM در سال 1980 شرکتIBM . کامپیوترهای امروزی نیز مبتنی بر آن هستند، بسازد و وارد بازار کندIBM بگذارد. این بود که شاهین خوشبختی بر دوش مایکروسافت نشست وIBM تولید کند. کامپیوتر های جدید IBM سازگار با کامپیوترهای شخصیDOS کارگاه خانه خود یک کامپیوتر 16 بیتی کوچک ساخته بود و برای آن یک سیستم عامل ساده 16 بیتی نوشت که نام 86را با قیمت 75 هزار دلار بدست آورد. بیل گیتس و پل آلن سیستم DOS انتخاب کرده بود. بیل گیتس کلیه حقوق سیستم عامل 86

تغییر دادند و امکانات بیشتری را به آن افزودن و از آن یک سیستم عامل قوی 16 بیتی ساختند.

درصدی از

به مایکروسافت می پرداخت. و رفته رفته امپراتوری آقای بیل گیتس بر روی

و محصولات موفق دیگر گامهای بزرگتری

IBM 86 را متناسب با کامپیوتر های شخصیIBM جای گرفتند و IBM برروی کامپیوترهای شخصی MS-DOS . نامید MS-DOS مایکروسافت این سیستم عامل راMS-DOS خود را برای استفاده از PC فروش کامپیوترهایWindows بنیان نهاده شد. بعدها مایکروسافت با تولید سیستم عامل گرافیکی MS-DOS

بسوی موفقیت برداشت.طبق آخرین آمار بیش از 95 درصد از دارندگان کامپیوترهای شخصی در سراسر جهان از محصولات مختلف

مایکروسافت استفاده میکنند. درحال حاضر بیل گیتس با بیش از 50 میلیارد دلار، ثروتمندترین مرد دنیا شناخته شده است. او این مقام را

چندین سال است که حفظ کرده. یکی از دلایل موفقیت مایکروسافت به گفته خود گیتس استخدام افراد با هوش در این شرکت است. گیتس

زمانی که فقط 19 سال داشت مایکروسافت را مدیریت میکرد. او بقدری کار میکرد که حتی گاهی چند روز محل کار خود را ترک نمی

کرد و به همراه کارمندان خود بسختی برروی پروژه های مختلف و سفارش مشتریان کار میکرد. گیتس در سال 1994 با ملیندا فرنج گیتس

ازدواج کرد که حاصل آن یک دختر (متولد سال 1996 ) و یک پسر (متولد سال 1999 ) بوده است.بیل گیتس راه مادر خود را ادامه داد و

بهمراه همسر خود چندین موسسه خیره در سراسر دنیا تاسیس کرد. هم اکنون بیل گیتس همراه همسر و فرزندان خود در شهر سیاتل ساکن

است.

 

زندگی نامه بیل گیتس

(Archimedes) ارشمیدس

    •  

 

(

٢١٢ ق.م - ٢٧٨ ق.م

Archimedes) ارشمیدس

ارشمیدس یکی از بزرگترین دانشمندان ریاضی و مکانیک در عصر خودش بود. پدرش فیدیاس که منجم بود او را برای آموزش از

سیراکوز به مدرسه ریاضیات اسکندریه فرستاد. شهر اسکندریه را اسکندر مقدونی در سال 323 ق.م در زمان حمله و حرکت به سوی شرق

بر کرانه مدیترانه در خاک مصر ساخت. این شهر پس از رکود آتن - پایتخت یونان - مرکز علم و تجارت شد و بزرگانی چوت اقلیدس و

بطلمیوس و ارشمیدس را تربیت کرد. این شهر حتی موقعی که به دست مسلمانان فتح شد، از مراکز مهم علوم یونانی بود و در انتقال علم و

اندیشه یونانی به فرهنگ و تمدن اسلامی نقش مهمی داشت. درباره خصوصیات زندگی ارشمیدس اطلاعات زیادی در دست نیست. اما

علاقه اش به ریاضیات و مسائل علمی مکانیک سبب شده است که کارهای با ارزشی از او باقی بماند. گفته می شود که وقتی به مسأله ای

علاقمند می شد از خوردن و خفتن غافل می شد و چنان خود را سرگرم کار و حل مشکل می کرد که هر مسأله دیگری او را از کار باز

نمی داشت. وقتی که ارشمیدس روی شنهای ساحل دریا اشکال هندسی خود را رسم کرده بود سربازی بدون توجه با راه رفتن روی شنها

اشکال او را لگد کرد و ارشمیدس چنان اعتراض کرد که موجب خشم سرباز شد و سرباز با شمشیرش به ارشمیدس حمله کرد و او را

کشت. از آثار علمی او می توان کشف قانون مایعها و گازها (معروف به قانون ارشمیدس در شاره ها)، تعیین جرم حجمی طلا و نقره و

بعضی فلزات دیگر و اختراع پیچ مخصوص حلزونی شکل به نام پیچ ارشمیدس برای بالا بردن آب اشاره کرد.

همچنین تألیف کتابهایی از جمله اصول مکانیک - درباره اجسام شناور - درباره کره و استوانه - اندازه گیری دایره و پیچها از دیگر

    • کارهای برجسته این دانشمند دوران باستان است.

تاریخ آذربایجان ازدوران سومریان.بانیان تمدن


به گواه تاریخ ، منطقه غرب ایران , خصوصا آذربایجان ,مهد تمدن بشری بوده است ولی متاسفانه شوونیسم به علت کینه توزی با تاریخ ... و ترس از اینکه برملا شدن حقایق آن ، پوچی و دروغ بودن ادعای آنان مبنی بر وجود تمدن پوشالی

 

 

 

  ۱ ـ ۱۹۵۶، From the tablets of sumer، samuel noah kramer۲ـ Inanna ,Diane Wolstein, Queen of Heaven and earth" 1983ـ، samuel noah kramer ، ص ۱۳۰
۳ـ "تارخ دیرین ترکان ایران" پروفسور م.ت. زهتابی

مأخذ-  تاریخ تورک ایران

۲۵۰۰ ساله ..... در فلات ایران را ثابت خواهد کرد، لذا از نشر حقایق مربوط به آن شدیدأ ممانعت کرده ، و با وقاحت تمام تمدن های درخشان قبل از هخامنشی را بی اهمیت و قبل از تاریخ می نامند. لازم به ذکر است که در همه جای دنیا به دوران قبل از اختراع خط توسط سومرها، یعنی تقریبا ۶۰۰۰ سال قبل، دوران قبل از تاریخ میگویند، ولی برتری طلبان در ایران ۲۵۰۰ سال را مرز بین دوران قبل و بعد از تاریخ معرفی میکند تا توجه مردم به سوی تمدن های باستانی فلات ایران جلب نشود. این عمل زشت.....خیانت بزرگی است که قومگرایان عظمت طلب به ایرانیان در کل و خصوصا به آذربایجانی ها که وارثین واقعی تمدنهای قوتتی ها،ایلامیان، سومریان، ماننا ها، مادها،اورارتوها و...میباشند.

آثار و نشانه های فراوانی از تمدن های قدیم آذربایجان به صورت صدها تپه تاریخی هزاران ساله در همه جای آذربایجان پراکنده هستند و به امان خدا رها شده اند. دزدان و قاچاقچیان آثار باستانی، با تشویق اشخاص ضد آذربایجانی داخل حاکمیت که خودشان نیز در این دزدیها و فروش این آثار دست دارند، در آنجا ها بدون هیچ ممانعتی به غارت آثار باستانی آذربایجان مشغول هستند و آنچه هم از غارت دزدان در امان مانده توسط حاکمیت شوینیستی ایران به بهانه های مختلف تخریب میشوندو نمونه بارز آن تخریب ارک علیشاه و محوطه تاریخی مسچد کبود در تبریز میباشد.
عده زیادی از محققین سرشناس,مثل آرتور کسیت,هنری فیلد و
ַַ آذربایجان را سرزمین ظهور انسان متفکر و مهد جامعه متمدن میدانند.
سومریان که امروزه بانیان تمدن بشری شناخته میشوند اقوامی التصاقی زبان، با زبانی خیلی نزدیک به ترکی امروزی ، بودند که بعد از مهاجرت از آسیای میانه و سکونت چند صد ساله درآذربایجان به بین النهرین کوچ کردند و با اطمینان میتوان سومرها را اجداد آذربایجانی ها و تمدن آنها را شاخه ای از تمدن باستانی آذربایجان به شمار آورد.
چون تمدن سومر رابطه و خویشاوندی تنگاتنگی با تمدن های آذربایجان باستان( قوتتی,هوری,آراتتا,ماننا,اورارتو,ماد,
ַַ) دارد وخود شاخه ای از تمدن باستانی آذربایجان شمرده میشود, لذا مطلب را با بحثی کوتاه در مورد تاریخ سومرها ادامه میدهیمַ
سومرها شاخه ای ازاقوام آسیانی( اورال ـ آلتائیک) بودند که در حدود
۶۰۰۰ ـسال قبل از میلاد،همراه با اقوام خویشاوند خود،هوری ها، ایلامیان،و... از آسیای میانه کوچ کرده و دولتهای مقتدری را در ایران,آنادولی و بین النهرین ایجاد کردند. آثار باقیمانده از اقوام نامبرده نشانگر آن است که، همه آن تمدن ها دارای منشاء مشترک بوده و یک حوزه تمدنی مشترک را تشکیل میدادند و اقوامی که آن تمدن ها را بنا نهاده بودند ،دارای ریشه نژادی ، زبانی و فرهنگی مشترک بودند.
جغرافیای ارضی سومرها شامل بین النهرین, شمالغرب خلیج کنگر(خ.فارس امروزی) و غرب خوزستان امروزی بود
ַ البته برخی از تاریخدانان ، سومرها( اجداد ترکان) را ، نه مهاجر ، بلکه بومیان اصیل بین النهرین میشمارند و عقیده دارند که ، بعدها در طول اعصار به آذربایجان،آسیای میانه و... پخش شده اند.
سومریان در کتیبه های سومری بصورت واضح اشاره میکنند که ، از کوههای شمال وشمال شرق( ایم کورا, ایم= شمال_شرق, کورا= کوه) به بین النهرین آمده بودند. سومرها خودشان خود را " کارا کل" یعنی سیاه سر مینامیدند، نه سومر.
سومرها در حدود
۵۵۰۰ سال قبل از میلاد از اقوام همنژاد و همزبان خود در آذربایجان یعنی هوری ها، (سابیرها(سوبار ها), قوتتی ها, لولوبی ها, آذ ها,ַַַ) جدا شده وبه بین النهرین کوچ کرد ه و در آنجا اولین تمدن مدنی بشری را بنا نهادند.ַسومر ها تمدن های شهری ur,Mari, uruk, nippur, kish, را در حدود ۴۵۰۰ سال قبل از میلاد بنا نهاده بودند. سومرها به عنوان اولین قانونگذاران بشریت بشمار میروند و از Dungi پادشاه اور و نیسابا و اورو کاجینا شاه لاقاش(2600 سال قبل از میلاد) مجموعات عظیمی از قوانین به جای مانده که مربوط به همه مسائل زندگی( ارث,خرید و فروش, مجازات مامورین دولتی متهم به رشوه خواری,قوانین حقوقی زنان,ַַ) میباشندַ بعدها حمورابی شاه سامی بابل دستور داد تا آن قوانین را جمع آوری کرده و بر روی لوحه های سنگی بنویسند، که امروزه تحت نام " قوانین حمورابی" معروف هستند.»۳
تمدن سومری بر پایه سیستم دولت ـ شهری بنا گشته بود، هرچند که پایه اقتصادی آن بیشتر بر کشاورزی استوار بود ، تا به صنعت. در هزاره سوم قبل از میلاد، سرزمین سومرتقریبا دارای
۱۳ شهر بود وهر شهری با دهاتی زیادی احاطه شده بود. جمعیت شهرهای سومری تخمینأ بین ۱۰ ـ ۵۰ هزار نفر بود.
اولین دولت سومری که در تاریخ ثبت شده است، توسط etana ، حاکم شهر " کیش"، در
۳۰۰۰ سال ق.م. تاسیس شد. لوحه های سومری از او به عنوان شاهی که برای مردم ثبات و رفاه به ارمغان آورد، یاد شده است.
حکومت سومر بعدأ به دست حاکمان شهر اوروک "uruk" افتاد. شاهان معروف سلسله اوروک عبارتند از: enmerkar, lugalbunda, gilgamish , dumuzi, شاهان این سلسله افرادی مدبر و شجاعی بودند و کارهای شجاعانه و خارق العاده آنها الهامبخش حماسه سرایی ها ی زیادی در بین شعرا و نویسندگان آن دوره سومر شده است ، حماسه معروف گیل قامیش نیز مربوط به این دوران است. این دوره ، یکی ازعصرهای طلایی ادبیات و شعرنویسی سومر بشمار میرود.
۲»
بعد از سلسله اوروک ، به ترتیب حکومت بدست سلسله های شاهی شهرهای " Ur " و "Lagash " افتاد. در حوالی
۲۳۵۰ق.م. سارگون حاکم سامی شهر( Agade( Akkad، حاکم بر سومر شد و بهمراه آن زبان اککدیان در کنار زبان سومری رسمیت یافت.ַسارگون شاه اککد حکومت خود را تا مناطق دوردست در شمال و غرب گسترش داد و بارها برعلیه قوتتی ها در آذربایجان و ایلامیان لشکر کشی کرد. بدستورسارگون قوانین و نوشتجات سومری به زبان سامی ترجمه شده و در معبد "ائرئخ" نگه داری شد.( بعدها آشور بنی پال از این نوشته ها نسخه برداری کرده و به آشور برد و به این صورت قوانین و نوشتجات سومریان در بین اقوام مختلف پخش و نگهداری شد.
در لوحه های سومری ، از افتادن قدرت به دست سامی ها بعنوان اولین فاجعه یاد شده است. ، در دوره اکدی ها ، نارام سین، نوه سارگون ٫به دلایل نامشخصی، به شهر مذهبی سومرها"نیپور" حمله و معبد بزگ آنجا را غارت کرد. منابع سومری از آن بعنوان دومین فاجعه سومرها نام برده اند.
بعد از جنگهای متوالی در سال
۲۲۰ ق.م. قوتتی های آذربایجان ، شهر اککد، پایتخت آککدها را گرفته و ویران کردند و سلسله اککدیان در سومر را برانداختند.، قوتتی های آذربایجان ۹۱ سال درسومر حکومت کردند ولی چون قوتتی ها در تمدن و شهرنشینی در مقایسه با خویشاوندان سومری خود ، در سطح پائینی قرار داشتند، لذا با گرفتن خراج و رشوه از بزرگان سومر، اداره تمام امور سومر را به عهده خود سومرها گذاشتند. هر شهر سومری طبق روال سابق شاه سومری خود را داشتند و رهبر قوتتی ها که در شهر بابل ساکن بود، شاه شاهان سومر شمرده میشد. بدلیل همزبانی و خویشاوندی بین قوتتی ها و سومرها، حمله قوتتی ها کمکی بود برای سومرها، تا بتوانند در سایه حاکمیت قوتتی ها موفق به ترمیم و بازسازی زبان و فرهنگ خود که در طول حاکمیت ۱۵۰ ساله سامی ها مورد تعارض قرار گرفته بود،بشوند.
Gudea حاکم سومری شهر "اور" در همکاری با قوتتی ها،موفق شد دوباره یک سلسله سومری را در اور تاسیس کند، با اینکه از لحاظ سیاسی تحت سلطه قوتتی ها بود..او یکی از شاهان معروف سومر میباشد و مجسمه های زیادی از او پیدا شده است. در نهایت،Utu-Hegal ، حاکم سومری شهر Umma ، موفق شد که به حاکمیت قوتتی ها در سومر پایان داده ودر سال
۲۱۰۹ ق.م. دوباره یک سلسه سومری حاکم بر کل سومر را تاسیس کند. این بار سومرها بر عکس حاکمیت قبلی شان جنگهای طولانی را با ایلام و لولوبی ها داشتند ۲»
Ur-Namma از شاهان بعدی سومر، معروفترین رفورمیست تاریخ سومر میباشد که سومین سلسله شاهی "اور" را بنا نهاد (
۱۹۵۰ ـ۲۰۵۰ ق.م.) . او اولین "کتاب قانون" در تاریخ بشریت را وضع کرد و طبق نوشتجات سومری، او شاهی هنرمند،قانونگذار، عدالت خواه بود که به حقه بازی، کلاهبرداری، ظلم ثروتمندان به فقرا و.. در کشور خاتمه داد.۳»
Shulgi فرزند "اور ـ ناما" نیز از شاهان معروف و خوشنام سومر میباشد.او علاقه وافری به هنر،شعر و موسیقی داشت. او در شهرهای " نیپور" و "اور" مدارس زیادی را ساخت و اکثر
۸۰۰ هزار لوحه سومری که تا به حا ل پیدا شدهاند، توسط تربیت یافتگان این مدارس نوشته شده است. شولگی ۵۰ سال حکومت کرد و در دوره او شعرا و نویسندگان در تمجید از او با هم رقابت میکردند.در یکی از اشعار از او بعنوان شاهی که " همه لذات زندگی را برای مردم سومر فراهم کرد" یاد شده است.۴۳ سال بعد از مرگ این شاه، دربیست و پنجمین سال حکوت نوه او ، Ibbi- sin ، سومر مورد حمله ایلامیان از شرق و ایلات بیابان نشین سامی" آموریها " از غرب شد.بدلیل خیانت ژنرالهای سومری ."ریم سیم" شاه ایلام، موفق به فتح شهر"اور" شده ، شاه سومر را به اسیری گرفته و هیکل خدای سومر"نه نه" را به ایلام برد.ایلامیان ٦۰ سال بر سومر حکومت کردند.
این واقعه باعث ضعف تدریجی سومرها و قدرت گیری دوباره سامی ها شد، بطوری که چندین دهه بعد ،در دعوا بر سر حاکمیت بین سومرها و سامی ها، حمورابی،حاکم آموری بابل، با شکست دادن Rin-Sin ،رقیب سومری خود، حکومت بین النهرین را بدست گرفت. سال به حکومت رسیدن حمورابی،
۱۷۵۰ق.م.، پایان دوره باستانی سومر و شروع دوره ای که به " تمدن بابل" معروف است،میباشد.عده ای ازַسومرها که نمیخواستند زیر حاکمیت سامی ها زندگی کنند، بتدریج به آذربایجان و آسیای میانه برگشتند و آنهایی هم که باقی ماندند به مرور زمان در بین سامی ها حل شدند، ولی فرهنگ و مدنیت سومرها در طول قرنها پایه اصلی تمدن بابل بود. فرهنگ،خط و زبان سومری تا قرنها بر بابل حاکم بود و اکثر کتیبه های شاهان بابل تا قرنها به خط و زبان سومری نوشته میشد.۲». در زبان عربی صدها کلمه با منشاء ترکی وجود دارد که مستقیمأ از زبان سومری داخل زبانهای سامی قدیم، و از آنها نیز به زبان عربی امروزی رسیده است، مثلا کلمه"یتیم" ، "متین" و ..، کلمه "مته،ماتان، درترکی قدیم به معنی محکم میباشد. تمدن بابل ادامه تمدن سومر بود.
زندگی اجتماعی،سیاسی،مذهبی و اقتصادی سومرها با قوانین و مقررات پیچیده ای بر اساس عدالت و قانون تنظیم شده بود. طبق میتولوژی سومرها، جهان هستی تحت کنترل دقیق یک دسته خدایان ، که جسما شبیه انسانها ولی دارای قدرت مافوق طبیعی بودند، اداره میشد. بزرگترین خدای سومر "dingir" بود، که در زبان ترکی امروزی tengri و تانگری تلفظ میشود. از دیگر خدایان مهم سومرها، An خدای آسمان،" Nanna "،نه نه ،(مادر به ترکی) خدای زمین، In-anna، این آنا، خدای عشق و محبت بودند. بعدها سامی ها(بابلی ها و آشوری ها) ، In-anna خدای سومری را تحت نام ایشتر،ایستر" Ishtar " ( کلمه ای ترکی، به معنی دوست دارنده،عشق و محبت) ، عبادت میکردند.
در داستان حماسی گیل گمش (یک کلمه ترکی میباشدو فرم اصلی کلمه "بیل گمیش" میباشد)، که قدیمیترین داستان حماسی شناخته شده بشری میباشد، ارتباط و علاقه خیلی نزدیک سومرها با آذربایجان, خزر و آسیای میانه کاملا مشهود هست
ַ قهرمان داستان قیل گمیش شاه و خدای شهر اوروک در سومر، برای پیدا کردن راز ابدی زیستن در سفری دراز و پر خطر، به پیش " اوتنا بیشدیم" که در وسط دریای خزر زندگی میکند میرودַ او از آذربایجان رد شده و در داستان خیلی از مکان های جغرافیایی آذربایجان, مثلا کوه میشو (شمال مرند), دریاچه اورمی,ַַنام برده شده است و اینکه رمز جاودانه زیستن در وسط خزر بود ونه در خلیج کنگر که بغل دست سومرها بود همه نشان دهنده علایق ناگسستنی آنها به آذربایجان وحوالی دریای خزر، که منشأ شان از آنجا بود، میباشد. سومرها با گذشت قرنها وطن اصلی خود آسیای میانه و آذربایجان را هیچوقت فراموش نکرده بودند و حتی در تدفین مردگانشان آنها را به پهلو و رو به شمال شرق قرار میدادند.ַبه عقیده بعضی از تاریخ دانان، بعد ازدومین باری که سومر ها حاکمیت را در بین النهرین به سامی ها باختند ، یعنی در سال ۱۷۵۰ قبل از میلاد، عده ای کثیری از آنها به آذربایجان , قفقاز و آسیای میانه برگشتند.ַسومرها یی که به آذربایجان برگشتند در بین اقوام همزبان و همنژاد خود در آنجا ( قوتتی ها، ساویر ها و...) حل شدند و در تکامل بعدی تمدن آذربایجان سهیم شدند.مثلا حماسه قیل گمیش سومری، هنوز هم با کمی تغیر، که نتیجه گذشت چند هزار ساله میباشد، در حماسه کوراوغلی در بین ملل ترک ، خصوصا آذربایجان،زنده هست۳»
اولین باستانشناسانی که لوحه های سومری را در قرن اخیر ترجمه کردند ، تاریخدانان یهودی بودند. آنها طبق رسم مرسومشان در تاریخنویسی رعایت بیطرفی را نکرده و با دروغگویی سعی کردند که سومرها را سامی و یهودی معرفی کنند. ( یهودییان، که اکثر مراکز تاریخشناسی دنیا را قبضه کرده اند، همیشه سعی میکنند که تاریخ تمدن های مختلف خاورمیانه و آسیای میانه را طوری جعل کنند که حقایق و حوادث تاریخی افسانه های تورات را تائید بکنند.).
بعدها دانشمتدان و زبان شناسان بیطرف با ترجمه و بازخونی الواح سومری ، ادعای دروغین یهودیان را افشا کرده و ثابت نمودند که، زبان سومری هیچ ارتباطی با زبانهای سامی و هندواروپایی نداشته و فقط با زبان ترکی خویشاوندی دارد، و لذا زبان سومری را "پروتوترک"، یعنی پیش ترکی نامیدند. البته تاریخنویسان یهودی دست از دغل بازیهای خود برنداشتند و با تئوریهای دیگری به میان آمدند، از آن جمله:اینکه سومریان بانیان تمدن بشری نیستند بلکه اقوام سامی بنیان تمدن را گذاشته اند؟ ویا اینکه سومرها وارثی در دنیای امروزی ندارند و آنها کلا از بین رفته اند؟ و ...
یکی از این تاریخدانان مشهور یهودی، که سومرشناس معروفی میباشد، ساموئل نواح کرامر samuel noah kramer در کتابهای مختلفش راجع به سومر ها عقاید ضد و نقیضی را ارائه داده است،
کرامر در اثری که در سال
۱۹۵۶ در آمریک چاپ شده " From the tablets of sumer" در بخش ۲۲ نظریه ای خنده داری را ارائه میدهد که عمق غرض و موضع طرفدارانه ایشان را نشان میدهد، او در اینجا مینویسد که، تمدن سومر را یک قوم سامی( یهودی؟) با کمک قوم پارس که ۶ هزار سال قبل از میلاد از منطقه فارس کنونی به بین النهرین آمده بودند، پایه گذاری کردند و سومرهای وحشی در حدود ۵هزار سال ق.م. از آذربایجان کنونی به آنجا حمله کرده و تمدن آنها را مصادره کردند. البته این تاریخشناس مشهور در همان بخش کتاب اش یاد آوری کرده است که، ایشان هنوز هیچ مدرکی برای اثبات تئوری خود پیدا نکرده است » ۱ .( لازم به یاد آوری است که همین یهودیانی از قماش کرامر، همچون گیریشمن و ...، که تاریخ کلأ جعلی فارسها را نوشته اند ، زمان ورود آریائی ها به فلات ایران را ۸صد سال ق.م. نوشته اند، و هیچ مدرک تاریخی ( آشوری، بابلی،ایلامی و..) به تاریخی دیرینتر از ۶۰۰ ق.م. اشاره نکرده است. لذا نظزیه کرامر در مورد سومر واقعأ افتضاح و پررویی بیش از حد بود و لذا ما در نوشته های بعدی این سومر شناس میبینیم که مجبور به اعتراف شده و نوشتجات قبلی اش را نقض میکند ؛
مثلا در کتاب " Inanna , Queen of Heaven and earth" 1983, صفحه
۱۳۰، بطور واضح مینویسد که زبان سومرها فرم قدیمی زبان ترکی بود وتصدیق میکند که سومرها پایه گذار تمدن بشری هستند.»۲
مهمترین جشن های رایج در ایران امروزی (نوروز, مهرگان , شب یلدا و
ַַַ ) نیز یادگارهای هستند از سومر ها ، به عقیده دانشمندان و تاریخ دانان ( برای مثال محقق مشهور امریکایی Charles Berlitz در کتاب"مثلث اژدها" و C.F Jean در کتاب"ReligionsumerianeLa" , و پروفسور S.N. Kramer در کتاب"Mesopotamien,new" ) این جشن ها اصلا از زمان قبل از مهاجرت سومریان از آسیای میانه در بین آنان و اقوام خویشاوندشان در آنجا رایج بود و با مهاجرت آن اقوام به قفقاز,آنادولی, آذربایجان ,غرب ایران و بین النهرین این رسم و رسوم را همراه خود بدانجا ها نیز بردند و بازماندگان آنان در آسیای میانه(ترکان بعدی) نیز از شمال چین تا شرق دریای خزر همیشه این مراسم را بجا آورده اندַ این جشن ها برای اولین بار در اواسط دوران امپراتوری سلجوقیان بزرگ شروع به رایج شدن در بین اقوام تاجیک و تات(فارس,کرد,ַ) کردַ متاسفانه این جشن ها نیز از کینه توزی و تحریفات شوینیسم در امان نمانده و کسانیکه از راه فرهنگ دزدی مشغول هویت سازی برای قوم موهوم آریا هستند این جشن ها را نیز بی شرمانه بدون هیچ مدرکی با استناد به افسانه های شاهنامه به خود منسوب کرده و پیام عشق و صلحی را که این عید ها پیام آور آن هستند را، به نفرت و نژادپرستی آریایی شان آلوده کرده اند.
امروزه هم اگر منصفانه نگاه کنیم ، میبینیم که جشنهای باستانی مثل تموز بایرامی(نوروز)، چیله گجه سی( شب یلدا)، چارشنبه بایرامی(چهارشنبه سوری) و... در داخل جغرافیای آذربایجان و مردم ترک آنجا ؛ پررنگتر،متنوع تر و با شکوه تر از هر جای دیگر ، جشن گرفته میشود و این نشاندهنده رابطه کهن و عمیق ترکان با تمدنی است که اجداد سومری آنها پایه گذاری کرده بودند.

سومرها به عنوان بانیان تمدن بشری، خدمات زیادی را به بشریت کرده اند.از جمله کارهای مهمی که سومریان برای بشریت کرده اند:
آفریدن قانون واولین بانیان حقوق بشر ، اداره جامعه بر اساس قانون, اختراع چرخ, پایه و اساس علوم و صنایع مختلف را گذاشتندکه بعدا توسط دیگران تکامل پیدا کرد,پایه و اساس شیمی،ریاضیات،داروشناسی و..
تقسیم هر شبانه روز به
۲۴ ساعت و هر ساعت به ٦۰ دقیقه و هر دقیقه به ٦۰ ثانیه .,کشف و به کار گرفتن انواع فلزات ،
اشعار و داستانهای سومر که از لوحه های سومری بازخوانی شده ،نشان میدهد که پایه ادبیات را نیز آنها گذاشتند.
اختراع خط ( اول هیروگلیف و بعدا خط میخی) از کارهای دیگر سومریان هست, داریوش هخامنشی
۳۵۰۰ سال بعد، با استفاده از همان خط میخی اختراعی سومرها کتیبه های خود را به سه زبان ایلامی, اکدی و پارسی نویساندַ. هنر پیکر تراشی، معماری را بنیان گذاشتند.
هنر ساختن مهرهای استوانه ای، که با هنرمندی بی نظیر با اشکالی خیلی ظریف حکاکی شده بودند و بد از شیدن آن بر روی لوحه گلی، اشکال آن در کلیت دیده میشد، این هنر بعدها در بین مصری ها و یونانی ها نیز پخش شد.
سومر ها برای اولین بار در تاریخ، برای اداره کشور مجلس شورایی ایجاد کردند ، که از دو تالار، تشکیل شده بود، یکی محل ریش سفیدان و دیگری محل جوانان بود. ایجاد سیستم قضایی پیشرفته که برای اولین با مجرمین بر اساس قانون دادگاهی میشدند. در هر جلسه دادگاه در سومر،
۴ قاضی همزمان شرکت میکردند.
در ساحه فلسفه و مذهب نیزسومرها خدمات زیادی را به بشریت کردند. طرز آفرینش انسان، عقیده به دنیای زیرین،قیامت،طوفان نوح،جدایی روح از جسم و انتقال آن به دنیای زیرین به هنگام مرگ، عقیده به خیر و شر، روشنایی و تاریکی و ... ، همه تفکرات فیلسوفان سومری بود که بعدها در بین اقوام سامی پخش شده وو الهام بخش کتب مذهبی یهودیان،مسیحیان و مسلمین شده است.
حضرت ابراهیم ساکن سومر بود، که در سال
۲۰۵۰ق.م. از آنجا کوچ کرد، یعنی زمانی که سومرها بعد از بدست گرفت دوباره حاکمیت سومر، به سامی ها خیلی فشار میآوردند.

پروفسور woolley که از طرف دانشگاه پئنسیلوئییا و موزه بریتانیا بعنوان رئیس هیت کاوشگری در شهر اور بدانجا فرستاده شده بود بعد از سالها تحقیق مینویسد" خلق سومر در بین النهرین
۲۵۰۰ سال قبل از مصریان تمدن بشری را بنا نهادند " وی فرضیه قدیمی بودن تمدن مصر با مدارک قطعی طرد کرده و می نویسد" سومریان در ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مراحل پیشرفته تمدن را پشت سر گذاشته بودند و به مصر, آسیای صغیر, یونان, آشور و غیره راه تمدن را نشان داده بودندַ
لئو پووانت از سومر شناسان معروف مینویسد: از
۳۰۰۰ سال ق م تمدن درخشان شهرهای سومری سامی ها را از شبه جزیره عربستان به خود جذب کرد و آنها بتدریج بخش عمده ای از جمعیت سومر را تشکیل دادند و از۲۳۵۰ق م توانستند حاکمیت سومر را به مدت ۱۵۰ سال بدست بگیرند(اکدها) ַ وقتی که سومرها در ۲۱۰۹ ق م دوباره حاکمیت را به دست گرفتند شدیدا با سامی ها بدرفتاری کرده و در نتیجه عده ای از آنها مجبور به مهاجرت به فلسطین و مصر شدند و تمدن سومر را با خود بدانجا ها بردندو بعدها تمدن مصر , فنیقیه و تمدن یهودیان را بنا نهادندַ ַیک عده ای نیز در کنار موصل, نینوا, ساکن شده و بعدها دولت آشور را ایجاد کردندַ دو قبیله etrusk و سیکول نیز به طرف غرب کوچ کرده و در یونان,کرت, جنوب ایتالیا ساکن شده و تمدنهای اولیه آن سرزمین ها را به وجود آوردند.
رنه گروسه فرانسوی معتقد هست که سومریان بدون شک تمدن خود را از مردم آذربایجان کسب کرده اند
ַ( با در نظر گرفتن چند صد سال زندگی آنان در آذربایجان)
هروزنی" B. Hrozny" دانشمند چک , کسی که برای اولین بار موفق به قرائت وترجمه لوحه های هیتی شد؛ آذربایجان را اقامتگاه ثانوی سومری ها میداند(جامعه بزرگ شرق, صفحه
۱٦۱)
ساموئل نوح کریمر سومر شناس معروف که خیلی از لوحه های سومری را ترجمه کرده در کتاب "الواح سومری" صفحه
۲۵٨ تایید میکند که سومرها از آسیای میانه واز طریق قفقاز به آذربایجان آمده، و بعد از سکونتی دراز مدت در آنجا ، به بین النهرین مهاجرت کرده ودر آنجا ساکن شدندַوی ادامه میدهد: سومر ها درایجاد تمدن آراتتا درآذربایجان وتمنهای باستانی درغرب ایران نقش بزرگی داشتند.( آراتتا,۵۰۰۰ ق م) وبعدها از آنجا به بین النهرین کوچ کردند.
چارلز بارنی عالم تاریخ شناس انگلیسی بعد از تحقیق روی آثار پیدا شده از گورتپه و حسنلو در آذربایجان به این نتیجه رسیده که صنعت فلزکاری اولین بار در آذربایجان شکل گرفته است.(مجله میراث فرهنگی,سال
۳,شماره۵,ص ۵۳)
باستان شناسان دامنه های جنوبی قفقاز را گهواره صنعت فلزکاری دانسته و تایید میکنند که مواد اصلی در ساخت مفرع یعنی مس و قلع در گنجه استخراج میشده( معادن قلع ٧
۰۰۰ ساله این منطقه یادگار ان دوران هست).
ساموئل هوک در کتاب"تاریخ اوسانه در خاورمیانه" ریشه نژادی سومریان را با ساکنین قدیم آذربایجان(قوتتی ها, لولوبی ها,سابیر ها,
ַַ) گیلان(کاسپی ها) و غرب ایران(کاسسی ها٬ایلامیان) یکی میداندַ
هنری فیلد در کتاب "مردم شناسی ایران , صفحه
۱٧۵) سکونت سومر ها در آذربایجان و جنوب خزر را ثابت میکندַ
پروفسور ذهتابی( تاریخ قدیم ترکان ایران ,جلد
۱) , محمد تقی سیاه پوش (پیدایش تمدن در آذربایجان)نیز با تحقیقات خیلی ارزنده ثابت میکنند که خاستگاه سومریان آذربایجان بوده استַ

فریتزهومئل "Hommel, Fritz"در ترجمه لوحه های سومری، بیش از
۳۰۰ کلمه ترکی پیدا کرد ،, کلماتی که اکثرا به همان شکل قدیمی اش در ترکی امروزی هنوز هم به کار برده میشود ، و لذا هومئل با استناد به کشفیات علمی خود از کتیبه ها و لوحه های سومری ، زبان سومری را به عنوان ریشه زبان ترکی و "پروتو ترک" معرفی کردַ

"دل هایمزِ، Dell Hyme " پژوهشگر و زبانشناس وابسته به دانشگاه شیکاگو در بخش انسان شناسی در رابطه با ارتباط ریاضی بین زبانها تحقیقی انجام داده و
۲۰۰ لغت انگلیسی را در دو زبان "سومری و ترکی " مقایسه کرده است. او در پژوهش چاپ شده‌اش رابطه مشترک این دو زبان را با مشابهت های لغوی موجود اثبات کرده‌است. به این صورت که بعد از ۲۰۰۰ سال گسست از یک زبان مرده ریشه لغات در زبان ترکی امروزی زنده است و مورد تکلم واقع میشود. این همه حقایق و شواهد برای آن ذکر میشود که نظریه های رایج در ایران در مورد زبان کنونی ملت آذربایجان مورد بررسی مجدد قرار گیرد. چرا که عدم امکان دسترسی به اطلاعات و نیز اعمال منافع سیاسی سبب شده اند که یک موضوع مهم علمی در مورد خاستگاه زبان کنونی مردم آذربایجان مخدوش شود و دانش صحیحی به مردم داده نشود.

در کتیبه ای آشوری از سال
۷۱۶ق.م. اسم قدیمی کوه"سهند" که در بین اهالی ماد ـ ماننا استفاده میشد، کوه" او آ اوش" و منطقه کوهستانی نزدیک آن " او ایش دیش" آمده است. این دلیلی دیگر بر همزبانی سومرها و قوتتی ـ لولوبی ها میباشد. در زبان سومری "o, u ، او" به معنی عدد ۱۰ میباشد که در ترکی امروزی همان کلمه بصورت"اون،on" استفاده میشود. "ایش،ائش" در زبان سومری به معنی عدد۳ که امروزه نیز در ترکی به صورت" اوش" استعمال میشود. "دیش" در زبان سومری به معنی "دندانه" و در ترکی امروزی به معنی"دندانه؛ دندان" هنوز هم استعمال میشود. لذا معنی" او ایش دیش" ذکر شده در کتیبه آشوری به معنی" سیزده دندانه" میباشد و امروزه بدان محل"بش بارماخ" میگویند.( تاریخ دیرین ترکان ایران،ص۸۷۴، پروفسور زهتابی)

در لوحه ای سومری از
۲۱۰۰ق.م.، شاعره ای سومری ، به نام " بیدا" ، «به معنی یگانه در زبان ترکی باستان» ، در شعری که بخاطر فراق از پسرش که در "همدان" زندگی میکرد، سروده است؛ به کلمات و اسامی " کؤر"، " آراز"، " همدان" ؛ " ساز"، "تار"، "غم" ،"ایل" ،" آی"" آد" به همان صورت که امروزه در ترکی آذری رایج است ، در آن شعر بکار برده است. ( پروفسور تاریف آذرتورک).

چارلز بارنی, کوردون چایلد , هنری فرانکفرت معتقد هستند ( پیدایش تمدن در آذربایجان٬ م.تقی سیاهپوش) که سومرها موقع آمدن به بین النهرین کاملا با علم فلزکاری مجهز بودند و فلزات همراه آنان نه فقط شامل طلا و مس بود، بلکه شامل مفرع حقیقی نیز بود،
ַاجداد آنان جایی دیگر، که قطعا آذربایجان بود , چونکه آنجا نخستین پایگاه فلزکاری وگهواره این صنعت شناخته شده است, یاد گرفته بودند که مس و قلع را ذوب کنند و مفرع بدست آورند ، چون در سومر چیزی جز گل وجود نداشتַسومریان در طول حکومت شان در سومر ارتباط تنگاتنگی با همنژاد های خود در آذربایجان داشته و سنگهای زینتی و مواد لازم برای صنعت فلزکاریشان را از اذربایجان تهیه میکردند، در حماسه گیل قمیش، در یکی از جنگها، گیل قمیش با کمک دوست و همرزمش "enkidu" به جنگ Huwawa" حاکم در کوهای شمال ، یعنی آذربایجان، میروند، تا با شکست دادن او که مانع رسیدن چوب جنگلی و سنگ های گرانقیمت به سومر میشد، بجنگند.

با مطالعه سیر تکامل خط میخی سومری ، و با توجه به این حقیقت تاریخی که ، سومرها قبل از مهاجرت به بین النهرین، قرنها در آذربایجان زندگی کردند، میتوان با قاطعیت گفت که تمدن سومری ادامه و شکل تکامل یافته تمدن قوبوستان آذربایجان بود.از تمدن قوبوستان، که قدیمی ترین تمدن شناخته شده تاریخ بشریت میباشد هزاران نوشته تصویری باقی مانده و سومرها بعدها این خط تصویری را به خط میخی تکامل دادند. پروسه اختراع خط هزاران سال طول کشیده است و سومرها یکدفعه آنرا اخترا نکردند.
وابستگی و خویشاوندی زبانی و فرهنگی بین مردم کنونی آذربایجان و سومرها خیلی قوی بوده و مورد تایید اکثر تاریخدانان میباشد و خیلی ها مثل" ف.هومئل" زبان سومری را پروتوترک مینامند
ַ من فقط بطور خیلی مختصر به بخش کوچکی از اینها اشاره کردم ،و در خاتمه مطلبی را راجع به یک نمونه از صدها مشترکات فرهنگی بین سومریان و ترکان، اشاره کرده و مطلب را تمام میکنم, آن هم صنعت موسیقی میباشد اوزان ها (عاشیق ها) در فرهنگ ترکی جایگاه بخصوصی دارند ودر کل تاریخ هزاران ساله ترکان اوزان ها همیشه حضور فعالی در بین اقوام ترک داشته اند. فرهنگ ، تاریخ، داستانها و حماسه های ترکان را ، این نوازندگان خلقی، سینه به سینه با صدای دلنواز سازشان زنده نگه داشته اند.ַقدیمترین ساز ترکی که تا حال پیدا شده در ترکستان شرقی و منطقه اورومچی پیدا شده که قدمتش به ۴۰۰ سال قبل از میلاد میرسد، ولی قدیمترین پیکره یک اوزان با سازش در دست مربوط به سومرها و در بین النهرین پیدا شده است و مربوط به ۲۴۰۰ق م میباشد، چیزی که در نگاه اول، توجه بیننده را به خود جلب میکند، این هست که کلاه ،کمربند وشکل ساز ،و مهمتر از آن طرز گرفتن ساز(ایستاده و ساز را به سینه میفشارد) عینا شبیه اوزان های امروزی آذربایجان و جهان ترک هستַ موسیقی اوزانی که شاخصترین و قدیمیترین هنر موسیقی آذربایجان و سایر ملل ترک تبار است، در هزاره های قبل از میلاد در بین سومری ها و ایلامی ها رایج بود و نشانه های بعدی آن در هزاره اول قبل از میلاد در بین ماننا ها کانقا ها و بعد ها در بین اشکانیان(ترکان بارد) دیده میشودַ خاستگاه اصلی و اولیه موسیقی اوزانی حوزه دریای خزر بوده و هنوز هم در آن حوزه رایج می باشدַکتیبه های زیادی از سومر و ایلام به موسیقی اوزانی اشاره میکنند, مثلا : در سال ۲۲۵۰ ق م "کوتیک ایشوسپناک" پادشاه عیلام به اوزان ها حقوق میداد تا شب و روز در جلوی معبد خدای ایشوسپناک بنوازند(دنیای گم شده عیلام صفحه ٦٨).
در سال
۲۱۵۰ ق م , زمانیکه قوتتی های آذربایجان در بابل حکومت میکردند" گوده" شاه سومری "لاقاش" ،که زیر دست آنها بود، به سرپرست اوزان های شهر دستور میدهد که پرستشگاه اینانا( نه نه ،الهه سومری) را با نواختن ساز پر از نوای شادی کنند(تاریخ پیشرفت علمی و فرهنگی بشر, جلد ۱,صفحه ۵۵٨). آلات موسیقی زیادی , همچون کمانچه، نی، دهل،چنگ، قووال از سومرها پیدا شده است.
پس میبینیم که علاوه بر زبان موسیقی سومری نیز در بین ترکان امروزی زنده هست

با توجه و تکیه بر آثار باقی مانده از سومر و تحقیقات وسیع سومر شناسان بطور قطعی ثابت میشود که سومر ها شاخه ای از ترکان باستانی بودند که درحوالی
۵۵۰۰ سال ق م همراه با دیگر اقوام باستانی ترک(هوری ها, قوتتی ها, سابیر ها, لولوبی ها,کاسسی هاو,,,) از آسیای میانه به آذربایجان کوچ کردند و سومر ها بعد از زندگی طولانی و تشکیل دولت در آذربایجان به بین النهرین کوچ کرده و با علم و دانشی که از آذربایجان به همراه داشتند توانستند اولین تمدن بشری را بنا کرده وبزرگترین خدمات را به بشریت انجام دهندַ

ترکان دنیا , به خصوص ترکان آذربایجان , به عنوان وارثین حقیقی سومرها به آنان افتخار کرده و همچون فرزندان راستین آنها در راه صلح و خدمت به بشریت هیچ وقت کوتاهی نکرده اند
ַ همچون اجداد سومریشان ، آذر بایجانی ها نیز همیشه مقدم مهمانان و تازه واردین به سرزمینشان را ، گرامی داشته اند .