آتاتورک تولد دوباره یک ملت

 

نظرات " دیتریش شلِه گِل Dietrich Schlegel در خصوص رهبر کبیر آتاتورک 

امروز به بیان نظرات " دیتریش شلِه گِل Dietrich Schlegel" یکی از فعالان رسانه های عمومی، از مدیران پخش اسبق برنامه های اروپای جنوب شرقی رادیو صدای آلمان، و در عین حال رئیس انجمن ترکیه- آلمان در بن، خواهیم پرداخت.

"دیتریش شله گل" که توجه خاصی به آتاتورک و انقلابات ایشان دارد، طی مصاحبه ای به توضیح درباره علاقه و نقطه نظرات خود در مورد رهبر کبیر آتاتورک پرداخته و دربیان شخصیت و پیشگامی وی چنین میگوید:

" شخصیت آتاتورک همواره مرا تحت تاثیر قرار داده است. او انسانی وابسته به منطق و در عین حال پر شور بود. خصوصیات نادر و کم نظیری چون واقع بینی، اصالت عمل ، بصیرت و آینده نگری همه در وجود آتاتورک جمع بود. آتاتورک با بسیاری از رژیمهای دیکتاتوری و دیکتاتورهای اروپا همچون موسولینی، هیتلر، “سالازار Salazar" و فرانکو هم عصر بود. برخی از نویسندگان آلمانی آتاتورک را هم ردیف با این دیکتاتورها معرفی نمودند در حالیکه حتی تداعی نام آتاتورک در کنار نام این دیکتاتورها نیز درست نیست زیرا آتاتورک هرگز قدرت را در جهت منافع خود بکار نبرد و هیچگاه دچار بیماری خود بزرگ بینی یا " مگالومانی" ِ دیکتاتورها نیز نگردید.

هیتلر یک مگالومان بود و موسولینی نیز مشکللات روحی و روانی داشت. البته شاید " فرانکو" و " سالازار" در مقایسه با هیتلر و موسولینی واقع بین تر بودند ولی آنها نیز خودخواه بودند. بر خلاف ُآنچه ممکن است بنظر برسد، این رهبران دیکتاتور از لحاظ اهمیت به حقوق ملت بهیچوجه ملی گرا نبودند. هیتلر پس از جنگ جهانی دوم گفته بود، " اگر قرار باشد من سقوط کنم، ملت آلمان نیز با من سقوط کند.". آتاتورک هیچگاه چنین جملاتی به زبان نیاورد، بر عکس گفت: " من به ملت خود وابسته ام و میدانم آنان چه می اندیشند."

آنچه آتاتورک انجام داد تنها نتیجه تلاشهای مافوق انسانی او بود. اگر دوران بیماری اواخر عمرش را در نظر بگیریم، آتاتورک از سال ۱۹۲۳ در مدت زمان کوتاهی کمتر از ۱۰ سال، کارهای بزرگی به انجام رساند.

شخصیت این ابر مرد امروز نیز شایسته تقدیر و احترام است. اگر بگوییم که آتاتورک دموکرات نبوده و یا نتوانسته دموکراسی را بر اساس اصول غرب محقق سازد، شرایط و موقعیت آن زمان را در نظر نگرفته ایم. 

آتاتورک پایه های زیربنایی دموکراسی را از آن زمان بنیان نهاد.

"دیتریش شله گل" در بیانِ " ایجاد هویت ملی" در ملت ترک بعنوان یکی از اصول بنیادین آتاتورک به نقل خاطره ای پرداخته و چنین میگوید:

" یکی از اصولی که آتاتورک بدان معتقد بود، ایجاد هویت ملی در ملت ترک بود. هدف آتاتورک این بود که به مردمش نشان دهد که ملت ترک، عثمانی و یا توده ای متشکل از گروههای قومی مختلف نبوده بلکه دارای هویت ترک میباشد.

.....در صده گذشته قبل از آنکه "ترکهای جوان" موسوم به "Türk Jön" ها بطور آگاهانه خود را ترک بنامند، بر اساس آنچه خوانده بودم، کلمه ترک در معنای متفاوتی بکار میرفت. تا آنزمان حس ترک بودن به معنای واقعی کلمه وجود نداشت. آتاتورک پس از جنگ جهانی اول تمامی کسانیکه در خاک ترکیه بودند را ترک نامید. بعقیده من هدف اتاتورک از این امر، بنیادینه ساختن مفهوم " هم وطن" در میان مردم بود چرا که بافت مختلف قومی ترکیه برای وی امری مشهود بود. فکر میکنم آتاتورک میخواست تا مفاهیم " هم وطن " و " هم وطن ملی و یا هم ملیت" را یکی کند. این امر تاثیرات بزرگی در ترکها برجای گذاشت. در اروپا کمتر ملتی را میشناسم که باندازه ترکها دارای چنین غرور ملی باشند.

در اواخر دهه ۱۹۷۰ پس از انتخاباتی که " Ecevit”" و دیگر سیاستمداران در آن شرکت جستند، از ترکیه به کشورم مراجعت کرده بودم. فیلمهای زیادی از جریان انتخابات برداشته بودم. در یکی از این فیلمها مارش ملی نواخته شده بود. این فیلم را در مهمانی که در خانه ام داشتم به دوستان ترک و همکارانم نشان دادم. در قسمت مربوط به انتخابات " وان" و " دیار بکر"، در صحنه ای که سرود ملی خوانده میشد، میهمانان ترک من به احترام سرود ملی به پا خاستند. متعجب شدم زیرا سر غذا بودیم. اینکه آتاتورک توانسته بود چنین شعور ملی را در مردم خود ایجاد کند یک موفقیت بزرگ بود. من قبل از جنگ جهانی دوم بدنیا آمدم و پس از جنگ همه مان اروپایی بودیم. از آنجا که ملیت گرایی هیتلر در طریقی غیر انسانی بکار رفته بود، مفهوم ملت اهمیت چندانی برای ما نداشت. در چنین شرایطی احیای این کلمه و این مفهوم از سوی آتاتورک موفقیت بسیار بزرگی بود زیرا پیش از آن چنین مفهومی وجود نداشت.

"دیتریش شله گل" ارزیابی خود از اصل" صلح در میهن، صلح در جهان " ِ آتاتورک را نیز چنین بیان میکند:

" در این زمینه آتاتورک گفته بود"میخواهیم با تمام همسایگان خود روابط دوستانه و صلح آمیز داشته و مسایل را نیز از طرق مسالمت آمیز حل نماییم. " آتاتورک طرفدار انعقاد " پیمان بالکان " بود، با یونان از در توافق درآمد. و ترکیه در " جمعیت ملل " تلاشهای فعالانه ای از خود نشان داد.

آتاتورک یک شخصیت بین المللی بود. در حقیقت او چهره ای ملی گرا و در عین حال بین المللی داشت. دوست هامبورگی ام پروفسور " Gohthusen" که مطالعات زیادی در زمینه ترکیه دارد گفته بود" آتا تورک پیشگام و پیشرو سیاست ماورای "بلوکها" بود.".....آری ملی گرایی آتاتورک بر اساس منطق بود نه احساسات.. و این موضوع بسیار مهمی است.

... تساوی حقوقی که آتاتورک برای زنان به ارمغان آورد یکی از بارزترین وجهه های شناخته شده این شخصیت بزرگ در خارج از ترکیه بود. زمانی که آتاتورک به زنان ترک حق رای داد، در بسیاری از کشورهای جهان هنوز چنین حقی برای زنان مطرح نبود. از این گذشته آتاتورک برای زنان کشورش چنان فرصتهای شغلی ایجاد نمود که در آن دوره در بسیاری از کشورهای اروپایی که ادعای تمدن و مدرن بودن داشتند، وجود نداشت.  

منبع: TRT